GALA: Gezond en Actief Leven Akkoord. De afkorting klinkt als een feest. En dat vind ik best passend bij de strekking van het akkoord.
– Deze column van voorzitter Michiel van Campen is geplaatst in nummer 1 (2023) van het magazine BuitenSpelen –
In het GALA, dat op 3 februari 2023 is ondertekend, hebben de VNG, GGD GHOR Nederland, Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en het ministerie van VWS gezamenlijk afspraken gemaakt op het gebied van gezondheid en welbevinden met als doel een fundament te bouwen voor een gerichte lokale en regionale aanpak van preventie, gezondheid en sociale basis.
Het akkoord heeft het in zich tot mooie dingen te leiden. Vanuit mijn rol als voorzitter van branchevereniging Spelen & Bewegen denk ik dan vooral aan speelgelegenheid voor kinderen. En aan de ruimte en mogelijkheden om buiten te bewegen voor jong en oud. Dagelijks buiten spelen, dat kan elke keer weer feest zijn. Met het GALA-akkoord ben ik dus heel blij! Want het komt tegemoet aan een wens die ik al lang koester voor wat betreft speelruimte voor kinderen: samenwerking op lokaal niveau tussen alle beleidsterreinen. Kortom, de integrale aanpak!
Meer buiten spelen met het oog op gezondheid krijg je namelijk niet voor elkaar, als alleen de beleidsafdeling (volks)gezondheid zich daarvoor inspant. Zeker zo belangrijk zijn de beleidsdomeinen jeugdbeleid en onderwijs. Want spelen is de basis voor én sociale en emotionele ontwikkeling, én voor alles wat je nodig hebt om op school optimaal te leren. En ook het beleidsterrein ruimtelijke ordening, inclusief beheer en onderhoud, is cruciaal voor het realiseren van spelen in de openbare ruimte en het zorgen voor blijvende kwaliteit.
In de voorbereidingen op de omgevingswet is natuurlijk eerder al geconstateerd dat een integrale benadering nodig is. En ook de aanpak van Jongeren Op Gezond Gewicht streeft samenwerking van beleidsterreinen na. Het GALA-akkoord gaat dit – als het goed is – vergemakkelijken, doordat er extra budgetten komen voor die samenwerking.
Preventie gaat over meer dan alleen spelen en bewegen, natuurlijk. Het gaat over het voorkómen van welvaartsziekten, als gevolg van onder meer roken, drankgebruik en bewegingsarmoede. En zo gaat ook GALA over meer dan spelen en bewegen. Maar het is er wel een expliciet benoemd onderdeel van. En dat zie ik als een flinke stap vooruit in de erkenning van het belang van spelen.
Kortom, het GALA-akkoord geeft gehoor aan de oproep van het Manifest Preventie. Dat is in juli 2022 aangeboden aan staatssecretaris Van Ooijen, en daaraan hebben we als brancheorganisatie bijgedragen. Dat manifest stelt, dat preventie alleen maar blijvend succes kan boeken als het onderdeel is van een samenhangend geheel, dat zich ver buiten de gezondheidszorg uitstrekt over diverse aangrenzende terreinen van overheidsbeleid.
En wat mooi is: het GALA-akkoord is gericht op het gemeentelijk niveau en op uitvoering in de praktijk. Daarom hoop en verwacht ik dat het óók een flinke stap vooruit gaat betekenen voor het werkelijk maken van ruimte om buiten te spelen. De staatssecretaris heeft zich persoonlijk gecommitteerd aan dit akkoord. Wij zullen niet nalaten hem hier op speelse wijze aan te herinneren, met ideeën hoe hier een spetterend speelfeest van te maken!
