Achter het schoolplein van het IKC Juliana in Barneveld zit een verhaal en een visie
Dat blijkt al gauw, als directeur Ageeth Russcher begint met vertellen. “Sinds 1 november 2018 zijn we een Integraal Kindcentrum; daar staan de letters IKC voor. Tot die tijd waren we een gewone basisschool, nu hebben we ook een kinderdagverblijf en een buitenschoolse opvang. Die keuze is bewust: we willen de kinderen een doorlopende ontwikkellijn bieden, zonder breuklijnen. Integrale Kindcentra zijn er nog niet veel, dus het is pionieren, ook qua wet- en regelgeving. Maar daar houden wij wel van,” zegt Ageeth opgewekt.
Het schoolgebouw komt voort uit de visie van het schoolteam
We mochten als bestaande school nieuw bouwen op een nieuw terrein,” vertelt Ageeth.
“Binnen het budget kregen we als schoolteam de vrije hand. We hebben er met het hele team een kleine twee jaar over nagedacht: wat is onze visie, waar zijn we goed in, wat willen we met de kinderen die aan ons worden toevertrouwd? En hoe kan het gebouw dat versterken? We hadden een architect die dat helemaal begreep en met het ontwerp kwam, waarvan het hele team zei: dit is wat we bedoelen!” Om genoeg ruimte voor het plein over te houden, ook als de school wegens groei moet bijbouwen, is ervoor gekozen voor een aantal lokalen op de bovenverdieping te bouwen.
Ook het plein volgt uit visie, al was dat niet zo gemakkelijk, want voor het plein was geen budget
“Een schoolplein moet je als school bekostigen van gelden die er niet zijn,” vertelt Ageeth. “Toch hebben we ook het schoolplein ontworpen vanuit onze visie. In eerste instantie zonder over kosten te denken, echt vanuit de vraag: wat is onze visie op spelen? Gelukkig troffen we een speeltoestellenleverancier die niet alleen leverancier was of bouwer, maar die echt met ons meedacht. Hij begeleidde ons in het maken van keuzes, ook vanuit een visie op spelen. Die kwam met een voorstel, dat bijna gelijk voldeed. Alleen voor de zandbak wilden we iets wat nog niet bestond, en dat heeft hij voor ons laten maken.” In die zandbak, op het kleuterplein, staat een houten mast, die ook een keukentje kan zijn. De zandbak zelf is rond en staat boven de grond. Je kunt hem als een schip zien. Zo lokt hij meer spel uit dan een standaard zandbak.
“Eigenlijk was het te duur, maar ik heb de knoop doorgehakt en we hebben het toch neergezet!”
Het is hoorbaar dat Ageeth is nog steeds heel tevreden is over die beslissing. “Er bestaan veel subsidies, waarvoor wij niet in aanmerking kwamen: het terrein was al groen en wij maakten het niet groener. En het plein is ook niet openbaar. Dus we hebben een sponsorloop gehouden en reserves gebruikt. Het was uiteindelijk financieel verantwoord, maar kostte wel heel veel geld.” Ageeth is ervan overtuigd dat het heeft geloond. Ze krijgen veel intakes; ouders zien het gebouw en ook het plein als meerwaarde van IKC Juliana.
“Er is eigenlijk nooit ruzie – behalve soms over de spelregels – want er wordt gewoon gespeeld,”
vertelt Ageeth. “We gaan in de pauze altijd met het hele team naar buiten. En dan staan wij met elkaar te praten, terwijl de kinderen spelen. Ook de overblijfmoeders hoeven tussen de middag eigenlijk geen orde te houden. Het plein is zo ontworpen dat alle 150 kinderen van de groepen 3 tot en met 8 tegelijk naar buiten kunnen. Maar na een tijdje hebben we toch besloten de tot aparte speelkwartieren voor groepen 3, 4 en 5, en de groepen 6, 7 en 8. Dat heeft ermee te maken, dat groep 3 zich teveel oriënteerde op groep 8. De kleintjes gingen aan groep 8 ‘hangen’. Ze mochten op de rug en op de schouders, maar dat vonden wij niet de bedoeling. Zo kwamen beide groepen niet echt tot spel. Tijdens het overblijven tussen de middag spelen de groepen 3 tot en met 8 aan het eind van de middagpauze wel samen op het plein. Dan vinden we het wel goed als de groten met de kleintjes spelen. De groten mogen dan ook naar het kleuterplein, om daar te helpen.”
Als rustplek staat er aan de rand van het plein voor groep 3 tot 8 een ‘schapenhek’ 
Dit is dankzij de leverancier. “Wij hadden gewoon een bankje bedacht. Maar dit is veel beter: twee haaks op elkaar staande hekjes, met een ronding en een opening. Je kunt half naar elkaar toe zitten. En je kunt er bovenop zitten, met twee benen naar voren of met aan elke kant een been. En er doorheen kruipen. Het nodigt uit om er iets mee te doen.”
Er is vrij veel beplanting, en de betegeling in vloeiende golven geeft een automatische looprichting
Doordat het tegelpad om de toestellen en de beplanting heen loopt, zien de kinderen ook: ik moet er omheen lopen. Ze mogen niet in de beplanting komen, en begrijpen prima waarom. Bij je moeder in de tuin loop je toch ook niet zomaar dwars tussen de planten door? Verder is er een voetbalveld, met een houten palissade en houten doelen. Ook de toestellen zijn van hout. “Dat was wel wat duurder en vraagt meer onderhoud, maar we wilden niet de uitstraling van metaal.” En een tafeltennistafel, een groen veld, een lesplaats buiten, een schommel, bankjes en een buitenbordes. Dat is een soort podium, geschikt voor vieringen, en op de drie treden kun je in de zomer ook zitten. Er is een toestel waarop je laag kunt klauteren. En een klimtoestel met een toren.
Op het klimtoestel hebben ze op kosten bespaard, door één toren te nemen en geen twee
Ook bijvoorbeeld bij het voetbalveld hebben ze op kosten bespaard, door voor echt gras te kiezen. “Echt gras is kwetsbaarder en de kinderen worden viezer. We hadden liever kunstgras gehad, maar dat was te duur. In het maken van die afwegingen zijn we door de leverancier goed begeleid.”
Naast het plein zelf is er veel groene buitenruimte bij de school
“We hebben een wadi, omdat we voor onze eigen afwatering moeten zorgen. Fietsen komen het plein niet op; het fietsenrek staat buiten het plein, bij het fietspad. Daar hebben we geluk mee. Het hekwerk stond er al en is helemaal begroeid. Dat hebben we van de gemeente gekregen; ook een geluk. We hebben ook een soort weitje met fruitbomen en gras. En misschien komen er ooit ook beesten. Groep 7 heeft moestuintjes. We leren de kinderen voorzichtig met de tuin om te gaan. En voorzichtig te zijn met eten, niets weg te gooien. En te kijken: hoe groeit het? Goed rentmeester zijn, dat vinden we belangrijk.”
Het kleuterplein heeft twee heuvels, waarvan één met wilde bloemen
Ouders hebben er met NL-doet-subsidie een soort blote-voetenpad aangelegd. “Dit schooljaar willen we er met dezelfde subsidie een insectenhotel maken,” vertelt Ageeth. In het kleuterplein heeft IKC Juliana minder geïnvesteerd dan in het plein voor de groteren. “We hebben er twee oude toestellen staan. Er is onlangs wel een nieuw toestel gekomen: een soort schommel. Het kleuterplein gaan we de komende jaren aanpassen. En dat is goed zo.”
Gegevens in het kort:
Oppervlakte plein: 900 m2 (groot plein) + 260 m2 (kleuterplein) + 460 m2 (grasveld).
Speeltoestellen groep 3-8: schapenhek, klautertoestel met toren, laag klautertoestel, tafeltennistafel, schommel.
Speeltoestellen kleuters: zandbak-met-scheepsmast-die-ook-keukentje-is, heuvel met wilde bloemen, blote-voetenpad, klimrek, zitbloemen, schommel.
Sportfaciliteiten, groep 3-8: voetbalveld.
Openbaar toegankelijk buiten schooltijd: nee.
Bankjes: ja, en schapenhek en treden podium.
Eten / drinken verkrijgbaar: niet relevant, want niet openbaar toegankelijk.
Toiletten beschikbaar: niet relevant, want niet openbaar toegankelijk.
Bereikbaar per fiets / te voet: ja.
Voor rolstoelers toegankelijk: ja, behalve het podium (het plein; niet alle toestellen zijn geschikt).
Buiten het plein: moestuintjes, buitenlesplaats, groen veld, weitje met fruitbomen.
Foto’s: IKC Juliana